Demiroğlu Bilim Üniversitesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Çocuk Gastroenteroloji ve Beslenme Uzmanı Prof. Dr. Benal Büyükgebiz:
Araştırmalar, çocukların ve gençlerin ne içtiklerinin sağlıkları üzerinde büyük bir etkiye sahip olduğunu gösteriyor. Günümüzde çok sayıda farklı içecek mevcut olduğundan, sağlıklı kararlar almak her zamandan daha zor. Bitki bazlı çikolatalı süt adı verilen içecekten gazlı-şekerli içeceklere kadar, içecek pazarı her zaman çocuklara hitap edecek yeni ürünler sunuyor. Amerikan Beslenme ve Diyetetik Akademisi, Amerikan Pediatrik Diş Hekimliği Akademisi, Amerikan Pediatrik Akademisi ve Amerikan Kalp Derneği'nden Sağlıklı Beslenme Araştırması tarafından bir araya getirilen uzmanlar, 5 - 18 yaşları arasındaki çocuklar için daha sağlıklı içecek seçimlerine rehberlik etmek üzere kanıta dayalı öneriler geliştirdiler. Bu önemli sağlık kuruluşlarının yeni önerileri, çocukların su ve sade pastörize süt içmelerinin önemini vurguluyor. Konuyla ilgili olanların çok iyi bildiği gibi, 2019’da da beş yaş altı çocuklar için sıvı tüketimi ile lgili olarak adı geçen kurumlar bir araya gelerek küçük çocukların (0-5 yaş) içecek tüketimine ilişkin konsensüs bildirisini ve tavsiye raporu yayımlanmıştır. Konuyla ilgili olarak 2015’de yayınlanan Türkiye Beslenme Rehberi’nde de süt ve süt üğrünlerinini tüm yaş grupları tarafından hergün tüketilmesi gerekliliği vurgulanmıştır.
2025’de yayımlanan bilimsel kanıtlara dayalı önerilere göre çocukların ve ergenlerin (5 – 18 yaş) sağlıklı beslenmeleri ve yeterli sıvı almaları için en sağlıklı içecekler su ve sade pastörize süt olarak benimsenmiştir. Bitki bazlı süt alternatifleri ve aromalı sütler gibi diğer içeceklerin tüketimi sınırlandırılmalı; şekerle tatlandırılmış içecekler, şekersiz tatlandırıcılar içeren içecekler ve kafein veya diğer uyarıcılar içeren içeceklerden ise kaçınılmalıdır. İçecek pazarında var olan çok sayıdaki ürün karşısında hangisinin sağlıklı olduğu konusunda tereddüt yaşayan anne-babalar için bu öneriler en son araştırmalara dayalı bir altın standart sağlamıştır. Aileler için seçimleri kolaylaştırmak amacıyla, öneriler 1.İçilecek içecekler, 2. Sınırlandırılacak içecekler ve 3.Kaçınılması gereken içecekler olmak üzere üç kategoride değerlendirilmiştir. İlk kategoride sadece su ve sade süt yer almıştır. Çocukların ve gençlerin fiziksel ve duygusal gelişimlerini destekleyen sağlıklı alışkanlıklarla büyümeleri önemlidir. Bu yeni öneriler, ailelerin çocuklarının ve gençlerinin gelişimlerinin her aşamasında ne içmeleri gerektiği konusunda bilinçli kararlar almalarına yardımcı olmak için net, kanıta dayalı rehberlik sunmaktadır.
Kaynaklar:
New recommendations encourage kids to drink water, pasteurized milk. American Academy of Pediatrics (AAP) https://publications.aap.org/aapnews/news/31250/New-recommendations-encourage-kids-to-drink-water
Healthy beverage consumption in early childhood: Recommendations from key national health and nutrition organizations: American Academy of Pediatric Dentistry. Summary of oral health considerations. The Reference Manual of Pediatric Dentistry. Chicago, Ill.: American Academy of Pediatric Dentistry; 2021:565-8. https://www.aapd.org/globalassets/media/policies_guidelines/e_healthybev.pdf
American Academy of Pediatric Dentistry. Policy on dietary recommendations for infants, children, and adolescents. The Reference Manual of Pediatric Dentistry. Chicago, Ill.: American Academy of Pediatric Dentistry; 2024:109-13. https://www.aapd.org/media/policies_guidelines/p_recdietary.pdf
TÜRKİYE BESLENME REHBERİ 2015 (TÜBER) ISBN : 978-975-590-608-9 T.C. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 1031. T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu.
CONSENSUS STATEMENT Healthy Beverage Consumption in Early Childhood Recommendations from Key National Health and Nutrition Organizations. Healthy Eating Research. 2019, https://healthyeatingresearch.org/wp-content/uploads/2019/09/HER-HealthyBeverage-ConsensusStatement.pdf