ÇOCUKLARDA HİPERAKTİVİTE NASIL ANLAŞILIR?

ÇOCUKLARDA HİPERAKTİVİTE NASIL ANLAŞILIR?

Pek çok çocuk hareketlidir ve dikkatsizdir ama Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu – DEHB’den söz etmek için bunlar yeterli değildir. Peki bu rahatsızlığın belirtileri nelerdir, tedavi süreci nasıldır, anne-babalar ne tür tedbirler almalıdır?

Öncelikle belirtmeliyiz ki Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), psikiyatrik ve genetik bir hastalıktır. Nedeni tam olarak bilinmemektedir. Ağırlıklı olarak çocuklarda, özellikle de erkek çocuklarda görülür. Gençlerde de DEHB görülme ihtimali vardır ve tedavisi yapılmazsa hastalık ileriki yaşlarda da devam edebilir. Anne ve babada, veya her ikisinde birden varsa çocukta DEHB olma ihtimali epeyce yükselir.

Bu nedenlerle okul öncesi dönemde ve ilkokul çağlarında ailelerin ve öğretmenlerin dikkatli olması ve çocukların yakından izlenmesi gerekir.

1) Nasıl anlaşılır?

Süreçte en çok dikkat edilmesi gereken konu davranışların “sürekli” ve “şiddetli” olarak tekrarlanıyor olmasıdır.

  • Aşırı hareketli ve atak olma
  • Hiç bitmeyen yüksek bir enerji
  • Sabırsızlık
  • Sırasını beklemede güçlük çekme
  • Sakince bir etkinliği sürdürüp tamamlayamama
  • Çok konuşma
  • Uygun olmayan zamanlarda koşma ve tırmanma
  • Oturup sakin bir şekilde durması gereken yerde duramama
  • İlginin kısa süreli olması
  • Ödev gibi dikkat ve özen isteyen işlere adapte olamama, kaçınma
  • Eşya kaybetme, unutkanlık, dalgınlık
  • Konsantrasyon bozukluğu
  • Zaman yönetimini sağlayamama
  • Ayrıntıları gözden kaçırma

DEHB’li çocuklar eğitim hayatlarında, arkadaşlarıyla iletişim kurmakta ve sosyal hayatta yoğun olarak sıkıntı yaşayabilirler.

2) Tedavisi nedir?

DEHB’li çocuklara hastalığın şiddetine göre doktorun önerisiyle ilaç tedavisi uygulanabilir. Bunun ilk başta ailelere korkutucu gelmesi son derece normal; ancak uzmanlar ilaçların yan etkisinin olmadığını, tedavinin gerçekleşmesi için bunun gerekli olduğunu belirtiyorlar. Ancak ilaç tedavisi tek başına yeterli değil. En sağlıklı tedavi yöntemi ilacın yanı sıra yapısal davranış tedavisi ve anne-baba eğitiminin de sürece katıldığı üç başlıklı bir tedavidir.

3-4 yaş: DEBH’nin kendini belli ettiği yaş aralığı

7 yaş ve öncesi: Tanı konulabilmesi için belirtilerin başlaması gereken yaş

aileler-nasil-davranmali.jpg

3) Aileler nasıl davranmalı?

DEHB tedavisinde en önemli görev aileye düşüyor. Süreci çok iyi yönetmeleri gerekiyor. İlk olarak bir uzmandan yardım almalılar.

  • Çocuğun bu hareketleri bilerek ve isteyerek yapmadığını bilmeliler.
  • Öfke kontrolünü öğrenmeliler.
  • Tutarlı olmalılar.
  • İlgili ve sevecen olmalılar.
  • Koyacakları kurallar hem basit hem net olmalı.
  • İyi davranışları ödüllendirmeliler.
  • Çocuğun günlük yaşamını programlandırmalı ve uymasını sağlamalılar.
  • Enerjisini atabilmesi için çocuğu sportif aktivitelere yönlendirmeliler.
  • Sürekli tetikte olmalılar; sosyal hayatın içinde çocuğun nerede nasıl tepki vereceğini düşünmeli ve buna göre gerekli tedbirleri almalılar.

4) Öğretmenler de destek vermeli

DEHB’li çocuklar, sınıfta problem yaşayabilir. Bu nedenle aileler, çocuğun öğretmeniyle mutlaka iletişim halinde olmalı ve durumu ona anlatmalılar. Öğretmeni nasıl hareket edeceğini bilirse çocuğun sınıf içerisindeki davranışları da kontrol altına alınmış olur. Öğretmenin DEHB’li çocuğa daha özel davranması, küçük görevlerle enerjisini atmasını sağlaması, ders sırasında sık sık ara vermesi, ödevlerini bölerek yaptırtması, sürekli yönlendirmesi, daima anlayışlı davranması ve diğer çocukları da bu yönde teşvik etmesi gerekir.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK YAZILAR